Slimme steden zijn het gespreksonderwerp van de dag. En dat is maar goed ook! Het doel van een slimme stad is om duurzamer, efficiënter, veiliger en schoner te zijn. Alleen is de weg naar slimme steden moeilijker dan sommige denken.

Begin bij het begin, wat is een slimme stad

In deze simpele eerste stap kan het al fout gaan. Voordat je de eerste stap zet is het belangrijk om te begrijpen wat een slimme stad is.  De simpelste definitie: een stad waar keuzes gemaakt worden op basis van data. Dit omvat het gebruiken van dashboards om meer inzicht te krijgen in bepaalde processen tot en met volledig geautomatiseerde stoplichten. Mijn collega Simcha van Helvoort heeft hier een blog over geschreven, waar hij beter uitlegt wat een slimme stad nu echt is.

Waarom is het zo lastig?

Een groot probleem binnen de gemeente zijn de verschillende domeinen en silo’s waarin bestuurd wordt. Gebrek aan interne communicatie tussen deze domeinen zorgt voor zogeheten data eilanden. Elk domein moet er zelfstandig achter komen wat de waarde is van data en zet daarvoor een pilot op. De kennis opgedaan vanuit deze pilots wordt niet altijd gecommuniceerd met de andere domeinen, die vervolgens dezelfde soort pilot opzetten. 

Dit leidt tot een kloof in de technische vaardigheden tussen deze domeinen. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat de werknemers in het ruimtelijke domein al jaren gebruik maken van data terwijl werknemers van het sociaal domein nog hun eerste pilot moeten starten. Deze kloof kan de stap naar slimme stad ingewikkelder maken dan het lijkt. Elk domein heeft haar eigen probleem, maar begint ook nog eens vanuit een andere startpositie. Hierdoor kan je niet een generieke oplossing toepassen op elk domein. Bij het ontwikkelen van een volledig slimme stad is het noodzakelijk dat al deze domeinen samenwerken en communiceren.

Maar wat nu dan?

De weg naar slimme steden is een proces dat stap voor stap moet gebeuren. Als een domein zoals de zorg (die nog veel administratie met de hand doet) ineens probeert af te stemmen met een domein die zich bezighoudt met duurzaamheid worden er te veel stappen overgeslagen, die later weer ingehaald moeten worden.

Stel dat ze bij het domein duurzaamheid de keuze willen maken de bouw stop te zetten om stikstofproductie te verminderen. Het sociaal domein heeft hier natuurlijk ook een mening over, want dit treft ook het sociale woningbeleid. Het kan voor het sociaal domein lastig zijn ter plekke een analytische conclusie hierover te maken omdat ze de data hierover niet klaar hebben liggen.

Een volledige slimme stad lijkt voor veel nog ver weg. Dit komt vooral door de grote variatie binnen de gemeente. Toch hoeft dit niet het proces te vertragen. Het is van groot belang dat alle domeinen samenwerken en gebruik maken van elkaars middelen. Hierdoor kan je van elkaar leren en hoef je geen dubbel werk te doen. Denk mee in elkaars pilots, maak gebruik van elkaars data en denk samen na over je problemen.