Het sociaal domein krijgt te maken met steeds grotere problemen. De vraag naar sociale zorg wordt groter, maar het aanbod stijgt niet even hard mee. De oplopende kosten zijn en blijven een groot probleem. Ondertussen zijn andere sectoren, zoals de maakindustrie of de financiële sector, meer bezig met data en automatisering. Het werk in deze sectoren wordt vervangen door een algoritme, terwijl ze in het sociaal domein overlopen aan werk. Betekent het dan niet dat data en algoritmes de logische stap zou zijn voor het sociaal domein om van hun problematiek af te komen?

Het is belangrijk om te kijken of het medicijn niet meer problemen brengt dan dat het oplost. Mijn nekharen beginnen overeind te staan als ik over “data in de zorg” hoor. Omgaan met patiënt data of andere gevoelige gegevens is niet iets wat lichtjes genomen moet worden. Niet alleen is het belangrijk dat alles voldoet aan de AVG, maar ook vele ethische kwesties komen erbij kijken. Bijvoorbeeld, wat als een algoritme bepaald dat een patiënt best vijf minuten zorg kan missen en die geeft aan een andere patiënt?

Op dit moment is de data van een patiënt niet op een centrale plek te vinden, maar op meerdere plekken. Hoewel dit het analyseren van data lastiger maakt, moet je je ook afvragen of je alle data wel op één plek wilt hebben. En wat zou die plek moeten zijn? Dit is iets waar iemand uit de maakindustrie veel minder aandacht aan hoeft te besteden. Data over de werkprocessen of verkoopdata van hun producten moeten vooral intern blijven, maar verder zullen deze kwesties niet hetzelfde niveau van ethische complexiteit omvatten.

Daarnaast moeten de mensen die werken in de zorg ook vertrouwen hebben in data en algoritmes. Het zou ontzettend zonde zijn om moeite, tijd en geld te investeren in een datatransformatie en dat de medewerkers er geen gebruik van maken. De zorg is een beroep dat draait om mensen. Gaat een algoritme echt vertellen wat het beste is voor iemand zonder deze persoon gesproken of gezien te hebben?

Aan de andere kant, er zijn veel processen binnen het sociaal domein die wel kwantificeerbaar zijn. Werkroosters, routeplanners of administratie. Begin met dit soort processen. Dit zijn ook al mogelijkheden om tijd en geld te besparen zonder dat je met ethische kwesties op hetzelfde niveau te maken krijgt. Het zetten van deze stappen is relatief al een enorme vooruitgang en een mooie gelegenheid om te leren wat en hoe data effect kan hebben binnen jouw organisatie.

Laten we nog even wachten met het analyseren van mensen, maar kijk wel waar binnen je organisatie deze data transformatie kan starten. Hoe eerder je begint, hoe eerder mensen hiermee vertrouwd raken en dan pas is het ècht tijd om na te denken over verdere mogelijkheden van data.